โลกเดือด สัตว์สูญพันธุ์ ความหวังสู่ Nature Positive รวมเรื่องสําคัญด้า

คงไม่เกินจริง ถ้าจะบอกว่าโลกทุกวันนี้กำลังเผชิญกับวิกฤตสิ่งแวดล้อม และความเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ สิ่งเหล่านี้ไม่ได้เกิดขึ้นแค่ที่ใดที่หนึ่งแต่ทุกประเทศกำลังเผชิญกับปัญหาร่วมกัน ในปี 2024 ที่ผ่านมา คืออีกปีที่สถานการณ์เช่นนี้กำลังดำเนินไป ทว่ามีเหตุการณ์ใดพิเศษบ้างที่ควรบันทึกไว้ในโอกาสส่งท้ายปี และ National Geographic ฉบับภาษาไทย ได้มุมมองจาก ดร.เพชร มโนปวิตร นักวิทยาศาสตร์ด้านการอนุรักษ์ ที่ผ่านการทำงานในองค์กรสิ่งแวดล้อมระดับโลกหลายแห่ง ถึงประเด็นด้านธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในปี 2024 ที่ไม่ควรมองข้าม ปรากฏการณ์ที่ ดร.เพชร เลือกคือ โลกร้อนที่ได้เปลี่ยนมาเป็น “โลกเดือด” ปี 2024 คือปีที่คลื่นความร้อนแผดเผาหนักสุดเป็นประวัติการณ์ สิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นทั้งในอเมริกาเหนือ ยุโรป เอเชีย รวมถึงไทย ข้อมูลจากโครงการติดตามการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศโคเปอร์นิคัส (Copernicus Climate Change Service) ของยุโรป ระบุว่า มีแนวโน้มว่าปี 2024 จะมีอุณหภูมิสูงขึ้นอย่างน้อย 1.55 องศาเซลเซียส จากยุคก่อนอุตสาหกรรม ความเปลี่ยนแปลงนี้ได้ส่งกระทบต่อธรรมชาติอย่างกว้างขวาง เช่น ปรากฏการณ์ปะการังฟอกขาวระดับโลกครั้งที่ 4 ไฟป่าระดับรุนแรง และการคุกคามสัตว์ใกล้สูญพันธุ์หลายๆชนิด การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในระยะหลังทำให้เกิดสภาพอากาศสุดขั้ว (extreme weather) จนทำให้เกิดฝนตกหนักติดต่อกันอย่างที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อนบ่อยครั้ง จนถึงขึ้นเรียกกันว่า Rain Bomb จนเกิดน้ำท่วมรุนแรงทั้งในต่างประเทศ ในประเทศไทย เกิดอุทกภัยที่ภาคเหนือเมื่อช่วงกันยายน แม่น้ำสายหลักหลายสายในภาคเหนือ เช่น น่าน ยม ปิง วัง และกก ต่างเอ่อล้นจนเกิดน้ำท่วมเป็นวงกว้าง สร้างความเสียหายต่อบ้านเรือน โครงสร้างพื้นฐาน ซ้ำน้ำท่วมยังถูกทำให้รุนแรงขึ้นจากพายุไต้ฝุ่นยางิ ซึ่งพัดถล่มประเทศไทยและประเทศอื่น ๆ ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในช่วงกลางเดือนกันยายน 2567 คงไม่เกินจริง ถ้าจะบอกว่าโลกทุกวันนี้กำลังเผชิญกับวิกฤตสิ่งแวดล้อม และความเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ สิ่งเหล่านี้ไม่ได้เกิดขึ้นแค่ที่ใดที่หนึ่งแต่ทุกประเทศกำลังเผชิญกับปัญหาร่วมกัน ในปี 2024 ที่ผ่านมา คืออีกปีที่สถานการณ์เช่นนี้กำลังดำเนินไป ทว่ามีเหตุการณ์ใดพิเศษบ้างที่ควรบันทึกไว้ในโอกาสส่งท้ายปี และ National Geographic ฉบับภาษาไทย ได้มุมมองจาก ดร.เพชร มโนปวิตร นักวิทยาศาสตร์ด้านการอนุรักษ์ ที่ผ่านการทำงานในองค์กรสิ่งแวดล้อมระดับโลกหลายแห่ง ถึงประเด็นด้านธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในปี 2024 ที่ไม่ควรมองข้าม

ปรากฏการณ์โลกเดือด 2024 ร้อนที่สุดตั้งแต่เคยบันทึกมา ปรากฏการณ์ที่ ดร.เพชร เลือกคือ โลกร้อนที่ได้เปลี่ยนมาเป็น “โลกเดือด” ปี 2024 คือ ปีที่คลื่นความร้อนแผดเผาหนักสุดเป็นประวัติการณ์ สิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นทั้งในอเมริกาเหนือ ยุโรป เอเชีย รวมถึงไทย ข้อมูลจากโครงการติดตามการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศโคเปอร์นิคัส (Copernicus..Climate Change..Service)..ของยุโรป ระบุว่า มีแนวโน้มว่า ปี 2024 จะมีอุณหภูมิสูงขึ้นอย่างน้อย 1.55 องศาเซลเซียส จากยุคก่อนอุตสาหกรรม ความเปลี่ยนแปลงนี้ได้ส่งกระทบต่อธรรมชาติอย่างกว้างขวาง เช่น ปรากฏการณ์ปะการังฟอกขาวระดับโลกครั้งที่ 4 ไฟป่าระดับรุนแรง และการคุกคามสัตว์ใกล้สูญพันธุ์หลายๆ ชนิด การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในระยะหลังทำให้เกิดสภาพอากาศสุดขั้ว (extreme..weather) จนทำให้เกิดฝนตกหนักติดต่อกันอย่างที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อนบ่อยครั้ง จนถึงขึ้นเรียกกันว่า Rain..Bomb จนเกิดน้ำท่วมรุนแรงทั้งในต่างประเทศ ในประเทศไทย เกิดอุทกภัยที่ภาคเหนือเมื่อช่วงกันยายน แม่น้ำสายหลักหลายสายในภาคเหนือ เช่น น่าน ยม ปิง วัง และกก ต่างเอ่อล้นจนเกิดน้ำท่วมเป็นวงกว้าง สร้างความเสียหายต่อบ้านเรือน โครงสร้างพื้นฐาน ซ้ำน้ำท่วมยังถูกทำให้รุนแรงขึ้นจากพายุไต้ฝุ่นยางิ ซึ่งพัดถล่มประเทศไทยและประเทศอื่น ๆ ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในช่วงกลางเดือนกันยายน 2567ขณะที่ภาคใต้ฝนตกหนักถึงหนักมาก ทำให้เกิดน้ำท่วมฉับพลัน น้ำป่าไหลหลาก และน้ำล้นตลิ่ง ในช่วงปลายปี และสถานฝนตกหนักจากสภาพอากาศสุดขั้วเช่นนี้จะกลายเป็นฝนปกติเจอกันแทบทุกปี โดยเฉพาะเมืองไทยที่อยู่ในเขตเจอฝนโลกร้อนหนักขึ้น ภัยพิบัติทางธรรมชาติที่นานๆ จะเกิดขึ้นสักครั้งกำลัง จะกลายเป็นเหตุการณ์ที่เราต้องเตรียมรับมือรายปี จากบ้านสำรอง กลายเป็นบ้านหลักไปซะงั้น... https://x.com/RPalaeo/status/1511593337995681792/photo/1

ภาพประกอบของ Sangyoon Lee (Raho) ที่แสดงให้นกอ็อคใหญ่ (Great Auk - Pinguinus impennis) ยืนมองโลมาวากีต้า (Vaquita - Phocoena sinus) ว่ายอยู่หลังตู้กระจก เปรียบเสมือนการพบกันของอดีตกับอนาคต — สัตว์ที่สูญพันธุ์ไปแล้ว กับสัตว์ที่กำลังจะสูญพันธุ์ในไม่ช้า ภาพนี้ไม่ใช่แค่สะท้อนความเศร้า แต่มันคือคำเตือนที่ลึกซึ้งถึง “วงจรของการทำลาย” ที่มนุษย์สร้างขึ้นและกำลังผลักให้สิ่งมีชีวิตอื่น ๆ ต้องจบลงอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ มันคือภาพจำลองของโลกในอนาคต ที่พิพิธภัณฑ์อาจกลายเป็นสถานที่เดียวที่เราจะได้เห็นร่องรอยของชีวิตที่เคยมีอยู่จริงบนโลกนี้ ข้อมูลล่าสุดจาก International Union for Conservation of Nature (IUCN) ในปี 2025 เผยว่าจำนวนสัตว์และพืชที่อยู่ในสถานะ “ใกล้สูญพันธุ์ขั้นวิกฤติ (Critically Endangered)” เพิ่มจาก 9,760 ชนิด เป็น 10,443 ชนิด ภายในเวลาเพียง 3 ปี ตัวเลขนี้ไม่ได้เป็นเพียงสถิติทางวิทยาศาสตร์ แต่คือเสียงร้องของสิ่งมีชีวิตนับพันที่กำลังจะหายไปจากโลกอย่างเงียบงัน การเพิ่มขึ้นกว่า 700 ชนิดในระยะเวลาอันสั้นสะท้อนถึงความเร่งด่วนที่ไม่อาจมองข้ามได้ — โลกกำลังเผชิญการสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ที่สุดนับตั้งแต่ยุคไดโนเสาร์ สถิติเหล่านี้อาจดูเหมือนเพียงตัวเลขในรายงาน แต่เบื้องหลังแต่ละตัวเลขคือชีวิต เป็นเรื่องราว เป็นสายใยของระบบนิเวศที่กำลังถูกตัดขาดอย่างช้า ๆ จนในที่สุดโลกอาจเหลือเพียงความทรงจำของสิ่งมีชีวิตที่เคยอยู่ร่วมกับเรา สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม 31 ธันวาคม 2567 คงไม่เกินจริง ถ้าจะบอกว่าโลกทุกวันนี้กำลังเผชิญกับวิกฤตสิ่งแวดล้อม และความเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ สิ่งเหล่านี้ไม่ได้เกิดขึ้นแค่ที่ใดที่หนึ่งแต่ทุกประเทศกำลังเผชิญกับปัญหาร่วมกัน ในปี 2024 ที่ผ่านมา คืออีกปีที่สถานการณ์เช่นนี้กำลังดำเนินไป ทว่ามีเหตุการณ์ใดพิเศษบ้างที่ควรบันทึกไว้ในโอกาสส่งท้ายปี และ National Geographic ฉบับภาษาไทย ได้มุมมองจาก ดร.เพชร มโนปวิตร นักวิทยาศาสตร์ด้านการอนุรักษ์ ที่ผ่านการทำงานในองค์กรสิ่งแวดล้อมระดับโลกหลายแห่ง ถึงประเด็นด้านธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในปี 2024 ที่ไม่ควรมองข้าม ปรากฏการณ์โลกเดือด 2024 ร้อนที่สุดตั้งแต่เคยบันทึกมา

ปรากฏการณ์ที่ ดร.เพชร เลือกคือ โลกร้อนที่ได้เปลี่ยนมาเป็น “โลกเดือด” ปี 2024 คือ ปีที่คลื่นความร้อนแผดเผาหนักสุดเป็นประวัติการณ์ สิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นทั้งในอเมริกาเหนือ ยุโรป เอเชีย รวมถึงไทย ข้อมูลจากโครงการติดตามการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศโคเปอร์นิคัส (Copernicus..Climate Change..Service)..ของยุโรป ระบุว่า มีแนวโน้มว่า ปี 2024 จะมีอุณหภูมิสูงขึ้นอย่างน้อย 1.55 องศาเซลเซียส จากยุคก่อนอุตสาหกรรม ความเปลี่ยนแปลงนี้ได้ส่งกระทบต่อธรรมชาติอย่างกว้างขวาง เช่น ปรากฏการณ์ปะการังฟอกขาวระดับโลกครั้งที่ 4 ไฟป่าระดับรุนแรง และการคุกคามสัตว์ใกล้สูญพันธุ์หลายๆ ชนิด สถิติต่าง ๆ ล้วนยืนยันว่า โลกของเรากำลังเข้าสู่ สภาวะโลกร้อน ที่รุนแรงมากขึ้น ขณะที่ความตกลงปารีสพยายามยับยั้งไม่ให้อุณหภูมิโลกสูงเกิน 1.5 องศาเซลเซียส จากระดับก่อนปฏิวัติอุตสาหกรรม แต่เมื่อปลายปีที่ผ่านมา อุณหภูมิโลกได้เพิ่มไปกว่า 1.2 องศาเซลเซียสแล้ว สะท้อนถึงความรุนแรงของสถานการณ์ในปัจจุบัน ข้อมูลจาก มูลนิธิสืบนาคเสถียร เผยรายงานของคณะกรรมการระหว่างรัฐบาลว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (IPCC) ซึ่งเป็นหน่วยงานของสหประชาชาติ คาดการณ์ความเสี่ยงสูญพันธุ์ของสัตว์บก ว่าหากอุณหภูมิโลกสูงขึ้น 1.5 องศาเซลเซียส อาจมีสัตว์บกเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์สูงถึง 14 % หากอุณหภูมิสูงขึ้นระดับ 2 องศาเซลเซียส ความเสี่ยงอยู่ที่ 18 % และความเสี่ยงเพิ่มขึ้นถึง 29 % หากโลกร้อนขึ้น 3 องศาเซลเซียส และเสี่ยงสูงถึง 39 % หากโลกร้อนขึ้น 4 องศาเซลเซียส และสูงถึง 48 % หากโลกร้อนขึ้น... ขณะเดียวกัน ในส่วนของสัตว์ทะเล กรีนพีซ ประเทศไทย เผยข้อมูลงานวิจัยที่ระบุว่า มหาสมุทรบริเวณรอบๆ เส้นศูนย์สูตรเริ่ม “ร้อน” เกินไปสำหรับสัตว์ทะเลหลายชนิด พวกมันจะไม่รอดหากอาศัยอยู่ในน้ำทะเลที่มีอุณหภูมิสูงเกินไป ซึ่งตัวการสำคัญของเหตุการณ์นี้คือ “ภาวะโลกร้อน” สภาพของโลกกำลังเปลี่ยนแปลง สัตว์หลายสายพันธุ์กำลังอพยพไปอาศัยอยู่ในบริเวณที่น้ำเย็นขึ้น ใกล้กับขั้วโลกมากขึ้น สถานการณ์นี้มีแนวโน้มว่าจะกระทบต่อระบบนิเวศทางทะเลและวิถีชีวิตมนุษย์ ย้อนกลับไปเมื่อ 250 ล้านปีก่อนได้เกิดเหตุการณ์แบบนี้ขึ้น และในขณะนั้นมีสัตว์ทะเลกว่า 90 % จากสายพันธุ์ทั้งหมดตายลง จะเห็นว่า เมื่อมหาสมุทรอุ่นขึ้น สัตว์ทะเลจึงจำเป็นต้องอพยพเพื่อหาแหล่งที่อยู่อาศัยที่มีอุณหภูมิเหมาะสมกับการใช้ชีวิต พวกมันเริ่มย้ายขึ้นมาใกล้กับขั้วโลกมากขึ้นเรื่อยๆ การเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ ทำให้จำนวนสัตว์ที่อยู่ใกล้เส้นศูนย์สูตรลดลง

อีก ด้านของขั้วโลก ก็ถูกผลกระทบจากสภาวะโลกร้อนเช่นกัน รายงานขององค์กรอนุรักษ์ Polar Bears International เผยให้เห็นว่า “หมีขั้วโลก” ซึ่งต้องการ “แผ่นน้ำแข็ง” ที่สามารถเข้าถึงเหยื่อ แต่เมื่อน้ำแข็งในทะเลละลายจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศเป็นตัวเร่ง หมีขั้วโลกจึงถูกบังคับให้ขึ้นบกโดยปราศจากอาหารและต้องอยู่รอดด้วยไขมันที่สะสมไว้ล่วงหน้า จนกระทั่งไขมันสะสมหมดสิ้น สิ่งนี้นำไปสู่การลดลงของประชากรในที่สุด นักวิทยาศาสตร์กล่าวว่า หมีขั้วโลก ส่วนใหญ่อาจสูญพันธุ์ได้ในช่วงปลายศตวรรษ เว้นแต่ภาวะโลกร้อนจะถูกจำกัดไว้ โลกเดือด-สัตว์สูญพันธุ์-สนธิสัญญาพลาสติก ความหวังสู่ Nature Positive ในโลกที่ไม่เหมือนเดิม รวมเรื่องสำคัญด้านธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ในปี…

People Also Search

• โลกเดือด-สัตว์สูญพันธุ์-ความหวังสู่ Nature Positive รวมเรื่องสำคัญด้าน ...
• 31 ธันวาคม 2567 โลกเดือด-สัตว์สูญพันธุ์-สนธิสัญญาพลาสติก ความหวังสู่ ...
• วิเคราะห์สถานการณ์สัตว์ใกล้สูญพันธุ์ สู่ความจริงอันน่าเศร้าของโลกในปี 2025
• Climate Change A-Z Challenge : Biodiversity สำคัญต่อโลกเรายังไง? เกี่ยว ...
• "10 เรื่องราวโลกเล่า เกิดอะไรขึ้นกับสิ่งแวดล้อมในตอนนี้?"
• โลกเดือด-สัตว์สูญพันธุ์-สนธิสัญญาพลาสติก ความหวังสู่ Nature Positive ใน ...
• โลกร้อน สัตว์เสี่ยงสูญพันธุ์ สิ่งมีชีวิตกว่าล้านชนิดถูกคุกคาม
• Nature Positive: กระบวนทัศน์ใหม่ที่ต้องคำนึงถึงความเป็นธรรมด้านนิเวศน์ ...
• Nature Positive Archives - National Geographic Thailand
• ธันวาคม 2024 - สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม