Upcycling การเปลี่ยนขยะให้เป็นของที่มีมูลค่าสูงกว่าเดิม ด้วยการพัฒนา

Leo Migdal

-Nov 19, 2025, 10:20 PM

upcycling การเปลี่ยนขยะให้เป็นของที่มีมูลค่าสูงกว่าเดิม ด้วยการพัฒนา

ในยุคที่โลกกำลังเผชิญกับปัญหาสิ่งแวดล้อมอย่างหนักหน่วง หนึ่งในทางออกที่สำคัญและจับต้องได้คือ การรีไซเคิลขยะ ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของเศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy) ที่มุ่งลดปริมาณขยะ นำทรัพยากรกลับมาใช้ใหม่ และสร้างสรรค์คุณค่าให้กับสิ่งของที่เคยถูกทิ้ง การเข้าใจกระบวนการรีไซเคิลและแนวคิดของการนำไปใช้ใหม่อย่างสร้างสรรค์ จะช่วยให้เราทุกคนมีส่วนร่วมในการปกป้องโลกใบนี้ได้อย่างยั่งยืน ทุกวันนี้ ปริมาณขยะที่ถูกกำจัดโดยการฝังกลบหรือเผายังคงมีจำนวนมหาศาล ซึ่งส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมหลายด้าน: การรีไซเคิลไม่ได้หมายถึงแค่การทิ้งขยะลงถังสีแยก แต่เป็นกระบวนการที่มีหลายขั้นตอน เริ่มต้นจากความร่วมมือของทุกคน: นอกจากการรีไซเคิลแบบดั้งเดิมแล้ว ยังมีแนวคิดของการ Upcycling หรือการนำไปใช้ใหม่อย่างสร้างสรรค์ ซึ่งเป็นการเปลี่ยน “ขยะ” หรือสิ่งของเหลือใช้ ให้กลายเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ที่มีมูลค่าสูงขึ้น มีประโยชน์มากขึ้น หรือมีสุนทรียภาพที่โดดเด่นกว่าเดิม โดยไม่ผ่านกระบวนการแปรรูปที่ซับซ้อนมากนัก ตัวอย่างของการ Upcycling ที่เราเห็นได้บ่อย: สำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า (สนค.) เผยธุรกิจอัพไซเคิลเป็นโอกาสทางธุรกิจใหม่ ในการพัฒนาวัสดุหรือวัตถุดิบเหลือทิ้ง ให้กลายเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ช่วยสร้างเอกลักษณ์โดนเด่น เพิ่มมูลค่าให้กับสินค้าและบริการ และส่งเสริมความยั่งยืน

นายพูนพงษ์ นัยนาภากรณ์ ผู้อำนวยการสำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า (ผอ.สนค.) กระทรวงพาณิชย์ เปิดเผยว่า การแพร่ระบาดของโควิด-19 ทำให้เศรษฐกิจดิจิทัลและพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ (e-Commerce) เติบโตอย่างก้าวกระโดด ประกอบกับการกระตุ้นเศรษฐกิจและการลงทุนทั่วโลกที่ทำให้การบริโภคของทุกภาคส่วนขยายตัว ก่อให้เกิดปริมาณขยะจำนวนมาก ทั้งขยะมูลฝอยชุมชนและขยะพลาสติก รายงาน Global Waste Management Outlook 2024 ของโครงการสิ่งแวดล้อมแห่งสหประชาชาติ (UNEP) ระบุว่า ขยะมูลฝอยชุมชนทั่วโลกมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นเป็น 3.8 พันล้านตัน ภายในปี 2593 และทำให้ต้นทุนในการจัดการขยะทั่วโลกเพิ่มขึ้น จาก 2.5 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐ ในปี 2563 เป็น... ผอ.สนค. อธิบายว่า ความท้าทายในการจัดการขยะจำนวนมาก และต้นทุนในการดำเนินการที่เพิ่มขึ้นตามปริมาณขยะ ก่อให้เกิดแนวคิดในการสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับขยะ การอัพไซเคิล (upcycle) ซึ่งเป็นแนวทางหนึ่งของเศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy) ที่ส่งเสริมการใช้ทรัพยากรให้เกิดประโยชน์สูงสุด โดยอัพไซเคิล (upcycle) มาจากคำว่า อัพเกรด (upgrade) ที่หมายถึง การพัฒนาให้ดีขึ้น รวมกับคำว่า รีไซเคิล (recycle) หมายถึง การนำวัสดุที่ไม่ใช้แล้วมาแปรรูปเป็นวัสดุ/ผลิตภัณฑ์ให้มีคุณภาพเท่าเดิมหรือใกล้เคียงของเดิม ดังนั้น อัพไซเคิล (upcycle) จึงหมายถึง การนำวัสดุที่ไม่ใช้แล้ว มาแปรรูป ออกแบบ ต่อยอด และพัฒนาให้เป็นผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม (Eco-Design) เพื่อยกระดับผลิตภัณฑ์ให้มีคุณภาพ มีมูลค่ามากขึ้น... ปัจจุบัน ผู้บริโภคหันมาใส่ใจกับปัญหาสิ่งแวดล้อมมากขึ้น ทำให้ความต้องการสินค้าที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมเติบโตอย่างต่อเนื่อง ซึ่งรวมถึงสินค้าและบริการอัพไซเคิลด้วย โดยบริษัทวิจัยการตลาด Grand View Research ได้รวบรวมมูลค่าตลาดอัพไซเคิลทั่วโลก และคาดการณ์ว่า ในปี 2568 ตลาดอัพไซเคิล จะมีมูลค่า 9.7 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ โดยเติบโตเฉลี่ยร้อยละ 5.6 ต่อปี เป็นไปในทิศทางเดียวกับตลาดวัตถุดิบอัพไซเคิล (upcycled ingredients) ที่คาดว่าจะมีมูลค่ามากกว่า 512 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ภายในปี 2575 โดยเติบโตเฉลี่ยร้อยละ 6.4 ต่อปี ทั้งนี้ ตลาดอัพไซเคิลขยายตัวเพิ่มขึ้น เนื่องจากมีการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรม ที่ช่วยให้กระบวนการอัพไซเคิลมีประสิทธิภาพและลดต้นทุนการผลิตลง... ตัวอย่างผลิตภัณฑ์อัพไซเคิลที่น่าสนใจ อาทิ แบรนด์ Forust ของสหรัฐอเมริกา ซึ่งเป็นผู้ผลิตเฟอร์นิเจอร์และของใช้ในบ้าน ได้นำเศษขี้เลื่อยที่เหลือจากอุตสาหกรรมเฟอร์นิเจอร์ มาขึ้นรูปและใช้เทคโนโลยี 3D Printing ในการออกแบบชิ้นงาน ลายไม้ และสี รวมถึงพิมพ์เป็นรูปร่างต่าง ๆ อาทิ คอนโซลรถยนต์ โคมไฟ และแจกัน แบรนด์ The R Collective ของฮ่องกง ผู้ผลิตเสื้อผ้าแฟชั่น ที่ใช้เทคโนโลยี AI วิเคราะห์เนื้อผ้าที่เหลือจากกระบวนการผลิต เพื่อคัดเลือกวัสดุผ้าคุณภาพดีที่สุดแล้วนำมาตัดเย็บเป็นชิ้นงานใหม่ และแบรนด์ Rothy’s ของสหรัฐอเมริกา ที่ผลิตรองเท้า กระเป๋า... เมื่อพูดถึงวิธีรับมือกับปัญหาขยะล้นโลก แน่นอนว่าเราต้องนึกถึง หลัก 3Rs – Reduce (ลดขยะ) Reuse (นำกลับมาใช้ซ้ำ) และ Recycle (แปรสภาพเพื่อนำกลับมาใช้ใหม่) รวมถึง หลักการแยกขยะก่อนทิ้ง เป็นอย่างแรกๆ แต่ยังมีอีกหนึ่งแนวคิดที่กำลังมาแรงแซงทางโค้ง นั่นก็คือการ ‘Upcycle’ หรือ ‘Upcycling’ ซึ่งหลายคนอาจจะเคยผ่านหูผ่านตา แต่ยังไม่ค่อยแน่ใจว่ามันคืออะไร?

และมันต่างจากคำว่า Recycle ที่เราคุ้นเคยอย่างไร? ชีวิตดี by hhc Thailand อยากชวนมาทำความเข้าใจไปพร้อมกัน จะได้ไม่ตกเทรนด์ Upcycle ที่กำลังเป็นที่จับตามองของทั่วโลก เพราะนอกจากจะช่วยรักษ์โลกแล้วยังช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจได้ดีอีกด้วยค่ะ ก่อนอื่นเรามาทบทวนความเข้าใจว่า Reuse คือการนำสิ่งของที่ใช้แล้วกลับมาใช้ซ้ำ แทนที่จะใช้แล้วทิ้งไป เช่น การที่เรานำขวดแยมเก่ามาล้างแล้วใช้บรรจุอาหารอย่างอื่นต่อไป หรือนำเสื้อยืดที่ขาดแล้วมาทำเป็นผ้าขี้ริ้ว กระบวนการใช้ซ้ำนี้ไม่ต้องนำไปแปรรูปก่อนแต่อย่างใด ส่วน Recycle นั้นคือกระบวนการแปรรูปขยะ โดยเริ่มจากการคัดแยกขยะที่สามารถรีไซเคิลได้ เช่น พลาสติก แก้ว หรือกระดาษ แล้วนำไปผ่านกระบวนการแปรรูป ให้ออกมาเป็นวัตถุดิบชนิดเดิม เพื่อนำไปผลิตเป็นของชิ้นใหม่ที่อาจจะอยู่ในรูปแบบเดิมหรือไม่ก็ได้ เช่น การรีไซเคิลขวดพลาสติกให้เป็นโพลีเมอร์พลาสติก จากนั้นจึงนำพลาสติกรีไซเคิลที่ได้นั้นมาผลิตเป็นขวดพลาสติกอีกครั้ง หรือการนำขวดแก้วไปหลอมและผลิตขึ้นมาใหม่ และนำไปทำเป็นผลิตภัณฑ์ที่ทำจากแก้ว ซึ่งอาจจะไม่ได้อยู่ในรูปแบบขวดเหมือนเดิม ในขณะที่ Upcycle นั้นหมายถึงการนำขยะหรือสิ่งของเหลือใช้ กลับมาใช้งานใหม่ โดยอาจจะผ่านกระบวนการรีไซเคิล หรือไม่ผ่านเลยก็ได้ จุดเด่นอยู่ที่การใช้งานดีไซน์และความคิดสร้างสรรค์เข้ามาช่วยทำให้ผลิตภัณฑ์ชิ้นใหม่นั้นโดดเด่นแตกต่างและมีมูลค่าเพิ่มมากขึ้น เมื่อสัปดาห์ก่อนนะครับ InnovatorX ได้จัดงาน InnovatorX Academy ภายใต้หัวข้อ "Net Zero Architecture Transformation 2024" เมื่อวันที่ 6 ก.ย.2567 ที่ผ่านมา และมีเรื่องราวของเทรนด์ธุรกิจที่สามารถต่อยอดไปสู่ยุคของการทำ Net Zero ที่น่าสนใจแล้วคอลัมน์ Net Zero X อยากจะแชร์ทุกคนกันครับ

นั่นคือการทำ Upcycling Material ที่เป็นนวัตกรรมนำวัสดุจากขยะเหลือทิ้งหรือพวก waste ตามอุตสาหกรรมต่างๆ ไม่จะเป็นการก่อสร้าง, การเกษตรหรือภาคการผลิตสินค้าแฟชั่นและอื่นๆ ที่จะนำมาพัฒนาแปรรูปให้กลับมาใช้งานใหม่อีกครั้ง จุดเริ่มต้นของ Upcycling มาจากแนวคิดที่ต้องการเพิ่มมูลค่าและลดการสูญเสียทรัพยากรเพื่อใช้ในการผลิต ขั้นตอนของการ Upcycling เป็นกระบวนการในการแปลงสภาพของวัสดุเหลือทิ้งหรือกากขยะต่างๆ นำมาเปลี่ยนให้เป็นวัสดุใหม่หรือผลิตภัณฑ์ใหม่ที่มีคุณภาพดีกว่าเดิม โดยคำว่า “Upcycling” หรือ “Upcycle” มาจากคำว่า Upgrade ที่แปลตามตัวก็คือ การทำให้ดีขึ้นหรือการพัฒนาให้ดีขึ้น แล้วรวมกับคำว่า Recycling หรือ Cycle ที่หมายถึง การนำวัสดุที่ไม่ใช้แล้วมาผ่านกระบวนการต่างๆ เพื่อวนกลับใช้งานอีกครั้ง จึงรวมกันคำว่า Up+Cycling = Upcycling ครับ เพราะนวัตกรรม Upcycling ช่วยยกระดับการเพิ่มคุณค่าของผลิตภัณฑ์ จึงเกิดเป็นแนวทางให้กับธุรกิจใหม่ๆ ที่มีไอเดียเอาวัสดุเหลือใช้ให้กลับมามีคุณค่ามากยิ่งขึ้น โดยการ Upcycling เป็นแนวคิดที่คำนึงถึงสิ่งแวดล้อมและใส่ใจต่อการอนุรักษ์ทรัพยากรเพื่อช่วยลดพลังงานที่ใช้ผลิต จึงมักมีธุรกิจผลิตภัณฑ์แนว Eco Design หรือ Low Carbon Materials นำกระบวนนี้มาใช้เล่นแร่แปรธาตุ waste ให้เกิดเป็นวัสดุตกแต่งที่สร้างความสวยงามและยังรักษ์โลกในเวลาเดียวกัน

People Also Search

ในยุคที่โลกกำลังเผชิญกับปัญหาสิ่งแวดล้อมอย่างหนักหน่วง หนึ่งในทางออกที่สำคัญและจับต้องได้คือ การรีไซเคิลขยะ ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของเศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy) ที่มุ่งลดปริมาณขยะ นำทรัพยากรกลับมาใช้ใหม่ และสร้างสรรค์คุณค่าให้กับสิ่งของที่เคยถูกทิ้ง การเข้าใจกระบวนการรีไซเคิลและแนวคิดของการนำไปใช้ใหม่อย่างสร้างสรรค์

นายพูนพงษ์ นัยนาภากรณ์ ผู้อำนวยการสำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า (ผอ.สนค.) กระทรวงพาณิชย์ เปิดเผยว่า การแพร่ระบาดของโควิด-19 ทำให้เศรษฐกิจดิจิทัลและพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ (e-Commerce) เติบโตอย่างก้าวกระโดด

และมันต่างจากคำว่า Recycle ที่เราคุ้นเคยอย่างไร? ชีวิตดี By Hhc Thailand อยากชวนมาทำความเข้าใจไปพร้อมกัน จะได้ไม่ตกเทรนด์ Upcycle

นั่นคือการทำ Upcycling Material ที่เป็นนวัตกรรมนำวัสดุจากขยะเหลือทิ้งหรือพวก Waste ตามอุตสาหกรรมต่างๆ ไม่จะเป็นการก่อสร้าง, การเกษตรหรือภาคการผลิตสินค้าแฟชั่นและอื่นๆ ที่จะนำมาพัฒนาแปรรูปให้กลับมาใช้งานใหม่อีกครั้ง จุดเริ่มต้นของ