หายนะทะเลเดือด ปะการัง ฟอกขาวครั้งใหญ่ 84 ทั่วโลก Nature

Leo Migdal

-Nov 19, 2025, 10:01 PM

หายนะทะเลเดือด ปะการัง ฟอกขาวครั้งใหญ่ 84 ทั่วโลก nature

โลกใต้มหาสมุทรกำลังวิกฤตอย่างหนัก จากปรากฏการณ์ ปะการังฟอกขาวระดับโลกครั้งที่ 4 ซึ่งเริ่มต้นมาตั้งแต่ปี 2023 และยังไม่รู้ว่าจะไปสิ้นสุดเมื่อใด โดยถือเป็นครั้งที่รุนแรงที่สุดเท่าที่เคยมีการบันทึกมา ล่าสุดกระทบกว่า 84% ของปะการังทั่วโลก สาเหตุหลักคือ “ภาวะโลกร้อน” ซึ่งในปี 2024 ที่ผ่านมา ถือเป็นปีที่โลกของเราร้อนที่สุดเป็นประวัติการณ์ ส่งผลให้อุณหภูมิน้ำในมหาสมุทรเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง สีสันของปะการังที่เห็น เป็นสีของสาหร่ายสังเคราะห์แสง ที่อยู่อาศัยบนเนื้อเยื่อของปะการัง โดยพวกมันมีภาวะพึ่งพาอาศัยกันและกัน คือปะการังให้ที่อยู่อาศัย และให้คาร์บอนไดออกไซด์และของเสียต่างๆ เป็นอาหารแก่สาหร่าย ขณะที่สาหร่ายก็จะนำสิ่งที่ได้จากการสังเคราะห์แสง เช่น ออกซิเจน ส่งกลับคืนเป็นอาหารให้ปะการัง แต่จากปัญหาสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลง โดยเฉพาะน้ำทะเลที่ร้อนขึ้น ทำให้สาหร่ายปล่อยสารพิษออกมา ปะการังจึงขับสาหร่ายออกจากเนื้อเยื่อ ทำให้กลายเป็นสีขาวและอ่อนแอลงอย่างมากเนื่องจากขาดสารอาหาร ซึ่งหากสภาพแวดล้อมกลับมาเป็นปกติ ปะการังก็จะรับสาหร่ายกลับมาและฟื้นตัวเองได้ แต่ถ้าไม่เป็นเช่นนั้นปะการังก็จะตายในที่สุด เมื่อปะการังฟอกขาว ก็จะส่งผลต่อระบบนิเวศทางทะเลเป็นวงกว้าง เนื่องจากปะการังเป็นแหล่งอาหาร และแหล่งอนุบาลสัตว์ทะเลมากมาย เป็นที่อยู่อาศัยของสิ่งมีชีวิตทางทะเลราว 25% และยังช่วยชะลอคลื่นและป้องกันชายฝั่งจากการถูกกัดเซาะและพายุด้วย ปรากฏการณ์ปะการังฟอกขาวทั่วโลกที่กำลังเกิดขึ้นนี้ เป็นครั้งที่ 4 นับตั้งแต่ปี 1998 และครั้งล่าสุดเพิ่งเกิดไปเมื่อช่วงปี 2014-2017 ซึ่งในครั้งนั้นส่งผลกระทบต่อปะการัง 63% โดยนักวิทยาศาสตร์ชี้ว่าปรากฏการณ์นี้จะเลวร้ายขึ้นในทุกครั้งที่เกิด และไม่มีวี่แววว่าอุณหภูมิน้ำทะเลจะลดลง ไปอยู่ในจุดที่ไม่ทำให้เกิดการฟอกขาวครั้งใหญ่ได้อีกแล้ว รู้หรือไม่?

ปะการัง 84% ทั่วโลกกำลังเผชิญ “วิกฤตฟอกขาว” ครั้งรุนแรงที่สุดในประวัติศาสตร์ และเราทุกคนอาจมีส่วนร่วมในหายนะครั้งนี้โดยไม่รู้ตัว ในช่วงไม่กี่ปีมานี้ โลกต้องเผชิญกับอุณหภูมิที่พุ่งสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง และในปีที่ผ่านมาก็ได้รับการบันทึกว่าเป็นปีที่ร้อนที่สุดในประวัติศาสตร์มนุษยชาติ ปรากฏการณ์โลกร้อนขณะนี้ไม่เพียงทำให้ผู้คนรู้สึกร้อนระอุ แต่ยังส่งผลทำลายล้างสิ่งมีชีวิตใต้น้ำโดยเฉพาะ “แนวปะการัง” ซึ่งถือเป็นระบบนิเวศที่เปราะบางและทรงคุณค่าที่สุดระบบหนึ่งของโลก ตามรายงานล่าสุดจาก International Coral Reef Initiative (ICRI) แนวปะการังทั่วโลกกว่า 84% ได้รับผลกระทบจากการฟอกขาว ซึ่งเป็นผลมาจากอุณหภูมิน้ำทะเลที่สูงเกินค่าปกติอย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้เกิด “การฟอกขาวระดับโลก ครั้งที่ 4” นับตั้งแต่ปี 2541 ซึ่งครั้งนี้รุนแรงยิ่งกว่าทุกครั้งที่ผ่านมา ขณะที่องค์การบริหารมหาสมุทรและชั้นบรรยากาศแห่งชาติ หรือ NOAA ของสหรัฐฯ ก็ออกมายืนยันว่าโลกกำลังเกิดมหาวิกฤตปะการังฟอกขาวครั้งใหญ่ที่สุด โดยปะการังจากทั่วโลกต่างได้รับผลกระทบราวๆ 83 ประเทศ รวมถึงประเทศไทยที่รุนแรงที่สุดในเดือนพฤษภาคม-มิถุนายน ในปีที่ผ่านมา ทั้งนี้ นักวิทยาศาสตร์คาดว่าน้ำทะเลอาจมีอุณหภูมิเฉลี่ยสูงขึ้น 1.5 องศาเซลเซียสภายในทศวรรษหน้า และจะทำให้ปะการังกว่าร้อยละ 70-90 ทั่วโลก ฟอกขาวและตายแบบไม่สามารถฟื้นกลับมาได้อีกแล้ว แนวปะการังถูกขนานนามว่าเป็น "ป่าฝนแห่งท้องทะเล" เพราะแม้จะครอบคลุมพื้นที่เพียง 1% ของพื้นมหาสมุทร แต่กลับเป็นบ้านของสิ่งมีชีวิตทางทะเลกว่า 1 ใน 3 ของโลก และสนับสนุนชีวิตผู้คนมากกว่าหนึ่งพันล้านคนทั่วโลก แต่ตอนนี้ ‘บ้าน’ เหล่านั้นกำลังกลายเป็น 'สุสานใต้น้ำ'

ตั้งแต่เดือนมกราคม 2023 เป็นต้นมา โลกกำลังเผชิญกับวิกฤตสิ่งแวดล้อมครั้งใหญ่ เมื่อแนวปะการังมากกว่า 84% ครอบคลุมอย่างน้อย 83 ประเทศและดินแดนทั่วโลกต้องเผชิญกับอุณหภูมิน้ำทะเลที่สูงเกินค่าปกติอย่างต่อเนื่อง ปรากฏการณ์นี้ได้จุดชนวนให้เกิดภาวะปะการังฟอกขาว (Coral Bleaching) ในวงกว้าง ซึ่งนักวิทยาศาสตร์ระบุว่าเป็นการฟอกขาวที่รุนแรงที่สุด และแพร่กระจายกว้างขวางที่สุดเท่าที่เคยมีการบันทึกในประวัติศาสตร์มนุษยชาติ นี่ไม่ใช่เพียงแค่ภัยพิบัติทางธรรมชาติเท่านั้น แต่เป็นสัญญาณเตือนอันน่าหวาดหวั่นถึงผลกระทบโดยตรงของ ‘ภาวะโลกร้อน’ (Global Warming) ที่กำลังกัดกร่อนระบบนิเวศทางทะเลที่เปราะบางและสำคัญที่สุดในโลกอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ แนวปะการัง ซึ่งเป็นบ้านของสิ่งมีชีวิตทางทะเลนับล้านชนิด และเป็นแหล่งพึ่งพิงของมนุษย์นับพันล้านชีวิต กำลังตกอยู่ในภาวะวิกฤตขั้นรุนแรง เหตุการณ์ปะการังฟอกขาวในครั้งนี้ส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อแนวปะการัง Great Barrier Reef ในออสเตรเลียที่ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลก แนวปะการังในทะเลแคริบเบียน เขตน่านน้ำของมหาสมุทรอินเดีย ไปจนถึงพื้นที่ทางชายฝั่งของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นศูนย์กลางของความหลากหลายทางชีวภาพทางทะเล ตามรายงานล่าสุดจาก International Coral Reef Initiative (ICRI) และองค์การบริหารมหาสมุทรและชั้นบรรยากาศแห่งชาติของสหรัฐอเมริกา (NOAA) เหตุการณ์นี้นับเป็นการฟอกขาวระดับโลกครั้งที่ 4 ที่มีการบันทึกไว้ และที่น่าตกใจกว่านั้นคือ เป็นครั้งที่ 2 ที่เกิดขึ้นภายในเวลาไม่ถึงสิบปี สะท้อนถึงความเร่งด่วนที่โลกต้องเผชิญหน้าและลงมือแก้ไขก่อนที่แนวปะการังจะกลายเป็นเพียงความทรงจำใต้ทะเล เมื่อโลกร้อนทะเลเดือด อุณหภูมิน้ำทะเลสูงขึ้น ส่งผลกระทบต่อแนวปะการังและสิ่งมีชีวิตใต้ท้องทะเลไทย ภาพแนวปะการังขาวโพลนที่เกิดขึ้นตามจุดต่างๆ ในทะเล สะท้อนวิกฤตปะการังฟอกขาวและสถานการณ์ที่น่าเป็นห่วง ว่าปะการังจะอยู่หรือตายหมดทะเล ขณะที่กรมอุทยานแห่งชาติฯ ทยอยประกาศปิดจุดดำน้ำท่องเที่ยวในอุทยานฯ ทางทะเล หลายแห่งแล้ว เพื่อลดผลกระทบต่อปะการัง จากการสำรวจปะการังฟอกขาวของคณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (มก.) นำโดย ผศ.ดร.

ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ รองคณบดีคณะประมง มก. มีการบันทึกภาพและรายงานข้อมูลที่สำคัญ พบว่า เกาะบริเวณชายฝั่งแกลง เช่น เกาะมันใน หินต่อยหอย เกาะขี้ปลา มีปะการังฟอกขาวรุนแรง ในเขตน้ำตื้นการฟอกขาว 90% และพบปะการังตายแล้ว 10 % ไม่พบปะการังปกติ ขณะที่เกาะอื่นๆ เช่น เกาะทะลุ มีการฟอกขาวลักษณะเดียวกัน แล้วยังมีรายงานจากหาดเจ้าหลาวว่าฟอกขาวรุนแรงก่อนหน้านี้ ผศ.ดร.ธรณ์ กล่าวว่า ประเทศไทยเกิดปะการังฟอกขาวครั้งแรกปี 2534 แต่ฟอกขาวรุนแรงโดนหนักทั้งอ่าวไทยและอันดามัน ปี 2553 จากนั้นเกิดถี่ขึ้นๆ ปี 2558 อันดามันฟอกขาวหนัก คณะประมงติดตามสถานภาพและเห็นภาพการเปลี่ยนแปลงปะการังที่น่าเศร้ามาตลอด ปี 2562 ปรากฎการณ์ปะการังฟอกขาวเกิดถี่ขึ้นและภาวะโลกร้อนรุนแรงมากขึ้น ปี 2564 เกิดปะการังฟอกขาวระดับเบา ซึ่งคณะประมงจัดจุดติดตามปะการังถาวร เพื่อศึกษาวิจัยระยะยาว โดยตั้งสถานีในทะเลตะวันออก จ.ระยอง และ จ.ชลบุรี สำรวจและติดตั้งอุปกรณ์วัดอุณหภูมิน้ำ โดยมีการสำรวจ 2-3 ครั้งต่อปี สำรวจปะการังฟอกขาวแบบใช้โดรนกันน้ำติดกล้องถ่ายคลิปใต้น้ำ เก็บพิกัดพร้อมบันทึกภาพรอบด้าน บวกกับการใช้โดรนใหญ่บินสูงเพื่อถ่ายภาพ ควบคู่กับการดำน้ำบางจุด เป้าหมายให้ได้แผนที่ปะการังฟอกขาวในภาพรวม “ จากการสำรวจปะการังฟอกขาวถี่ขึ้นอย่างเห็นได้ชัด ฟอกขาวเบาเกิดขึ้นปีเว้นปี ทำให้ปะการังไม่ฟื้นตัวแม้ขณะนี้อุณหภูมิน้ำทะเลเริ่มลดลงแล้ว แต่ปะการังแช่น้ำร้อนจัดต่อเนื่อง 6-7 สัปดาห์ น้ำที่เย็นลงก็ยังร้อนอยู่ดี หนนี้เป็นการฟอกขาวรุนแรงที่สุดในรอบ 14 ปี นับจากปี 53 ปะการังฟอกขาวระดับหายนะ ถามว่า ปะการังจะรอดหรือไม่ คำตอบ คือ ยังบอกไม่ได้แต่น่าเป็นห่วงมาก น้ำร้อนมากและร้อนนาน ปะการังอ่อนแอถึงขีดสุด เทียบเป็นมนุษย์ก็เข้าไอซียู จะอยู่จะไปก็ไม่รู้ ต้องเฝ้าระวัง แนวปะการังบางส่วนกลายเป็นสุสานใต้น้ำไปแล้ว ปลาในแนวปะการังลดลง จำนวนชนิดของปลาลดลง ถึงตอนนี้แม้น้ำเย็นลง แต่ยังเกินเส้นวิกฤต 31 องศาเซลเซียส หากสถานการณ์ยังลากยาวไปเรื่อยๆ อีก 2-3... ผู้เชี่ยวชาญทางทะเลระบุ ปี 64 เกาะมันในและหินต่อยหอย จ.ระยอง ฟอกขาวพร้อมกัน เกาะมันใน ปะการังในน้ำตื้นตายเรียบหมด จนต้องปิดสถานี เพราะไม่สามารถติดตามการเปลี่ยนแปลงได้ ขณะที่หินตอยหอยปะการังน้ำตื้นโทรม แต่ปีนี้รุนแรงมาก ทั้งสองจุดปะการังขาวโพลนไปหมด แม้แต่หินต่อยหอยก็ทนทะเลเดือดไม่ได้ ถ้าไม่ตายทั้งหมด ก็โทรมลง ที่เลือกหินต่อยหอยเป็นจุดสำรวจเพราะเป็นแนวกลางน้ำ มีร่องน้ำตรงกลาง มีปะการังเยอะ น้ำไหลเวียนดี น้ำลึกกว่า สำคัญมากต่อการทนฟอกขาว เจอน้ำร้อนประจำทุกปี ถือเป็นปะการังที่อึดทน แต่ปีนี้เผชิญน้ำร้อนระดับไม่เคยพบเห็น ข้อมูลช่วงต้นเมษายน น้ำร้อนเกิน 34 องศา เกือบแตะ 35 องศา ไทยพีบีเอส (Thai PBS)เลขที่ 145 ถนนวิภาวดีรังสิตแขวงตลาดบางเขน เขตหลักสี่กรุงเทพฯ 10210

0-2790-20000-2790-2020policywatch@thaipbs.or.thนโยบายคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคล นโยบายบทความPolicy ForumThe Visualเกี่ยวกับเรา องค์กร International Coral Reef Initiative (ICRI) ร่วมกับกรมอุตุนิยมวิทยาสหรัฐอเมริกา หรือ National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) ระบุว่าในปี 2024 โลกกำลังเผชิญกับ สภาวะปะการังฟอกขาวรุนแรงทั่วโลกเป็นครั้งที่ 4 หรือ Fourth Global Coral Bleaching Event และมีประมาณ 82 ประเทศที่โดนผลกระทบอยู่ หรือคิดเป็น 84% ของปะการังทั่วโลกที่กำลังตกอยู่ในภาวะฟอกขาว ปะการังฟอกขาวครั้งแรก เกิดขึ้นในปี 1998 ซึ่งในปีนั้นมีปะการังโดนฟอกขาวประมาณ 21% ของทั่วโลก ต่อมาเกิดขึ้นครั้งที่ 2 ในปี 2010 มีปะการังฟอกขาวเพิ่มขึ้นเป็น 37% และครั้งที่ 3 เกิดขึ้นระหว่างปี 2014-2017 ซึ่งมีปะการังที่ได้รับผลกระทบถึง 68%

People Also Search

โลกใต้มหาสมุทรกำลังวิกฤตอย่างหนัก จากปรากฏการณ์ ปะการังฟอกขาวระดับโลกครั้งที่ 4 ซึ่งเริ่มต้นมาตั้งแต่ปี 2023 และยังไม่รู้ว่าจะไปสิ้นสุดเมื่อใด โดยถือเป็นครั้งที่รุนแรงที่สุดเท่าที่เคยมีการบันทึกมา ล่าสุดกระทบกว่า 84%

ปะการัง 84% ทั่วโลกกำลังเผชิญ “วิกฤตฟอกขาว” ครั้งรุนแรงที่สุดในประวัติศาสตร์ และเราทุกคนอาจมีส่วนร่วมในหายนะครั้งนี้โดยไม่รู้ตัว ในช่วงไม่กี่ปีมานี้ โลกต้องเผชิญกับอุณหภูมิที่พุ่งสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง และในปีที่ผ่านมาก็ได้รับการบันทึกว่าเป็นปีที่ร้อนที่สุดในประวัติศาสตร์มนุษยชาติ ปรากฏการณ์โลกร้อนขณะนี้ไม่เพียงทำให้ผู้คนรู้สึกร้อนระอุ

ตั้งแต่เดือนมกราคม 2023 เป็นต้นมา โลกกำลังเผชิญกับวิกฤตสิ่งแวดล้อมครั้งใหญ่ เมื่อแนวปะการังมากกว่า 84% ครอบคลุมอย่างน้อย 83 ประเทศและดินแดนทั่วโลกต้องเผชิญกับอุณหภูมิน้ำทะเลที่สูงเกินค่าปกติอย่างต่อเนื่อง ปรากฏการณ์นี้ได้จุดชนวนให้เกิดภาวะปะการังฟอกขาว

ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ รองคณบดีคณะประมง มก. มีการบันทึกภาพและรายงานข้อมูลที่สำคัญ พบว่า เกาะบริเวณชายฝั่งแกลง เช่น เกาะมันใน หินต่อยหอย

0-2790-20000-2790-2020policywatch@thaipbs.or.thนโยบายคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคล นโยบายบทความPolicy ForumThe Visualเกี่ยวกับเรา องค์กร International Coral Reef Initiative (ICRI)